Eveeeet.Ve işte matematik bir çok insanın okullarda başbelası
dediği ders ve de
halen okumakta olduğum branşım.Şimdi sitenin bu bölümünde ne olacak.Aslında
sizler soruları yazabilseniz emaille bana, cevap alabilirdiniz, yani ben buraya
matematik probleminin çözümünü
olduğu gibi yazabilirdim.Ama sizin açınızdan bu biraz zor olacak
sanırım. Onun için
bu bölümde ben sizlere matematiğin ilginç yanlarından,
çözülemeyen problemlerden
ve birkaç problemin çözümüyle ilgili konulardan ve başka bilim
dallarından
ki yazılardan bahsedeceğim. (aGReSiF)
Geçenlerde elime fizik ile ilgili, ilginç bir yazı elime geçti, onu buraya aktarmak istiyorum:
Kısa bir süre önce, benden
bir fizik sınavı puanlamasında hakemlik yapmamı isteyen meslektaşımdan çağrı
aldım. Meslektaşım fizik sınavındaki bir soruya verdiği cevap nedeniyle
öğrencilerinden birine sıfır puan takdir etmişti. Öğrencisi de eğer puan
yöntemi adil olsaydı, en yüksek puanı alacağını iddia etmekteydi. Meslektaşım
ve öğrencisi sonunda verilen cevabı, tarafsız bir hakeme puanlatmak için
anlaşmaya varmışlardı. Hakem olarak da beni seçmişlerdi.
Arkadaşımdan çağrıyı alır
almaz, kendisine uğradım ve sınavda sorulan soruyu okudum: Barometre yardımıyla
yüksek bir binanın yüksekliğinin ne şekilde saptanacağını gösterin.
Öğrencinin cevabı da şöyleydi:
Barometreyi binanın en üst katına çıkarırız. Barometrenin ucuna bir ip bağlar
ve yukarıdan caddeye sarkıtırız. Tekrar ipi yukarı çeker ve ipin uzunluğunu
ölçeriz. İpin uzunluğu bize binanın yüksekliğini verir.
Cevap çok ilginçti, fakat
öğrenciye bunun için puan verilebilir miydi? Öğrencinin, soruyu tam ve doğru
biçimde cevapladığından, bu sorudan tam puan almak için güçlü bir nedene sahip
olduğunu anladım. Diğer taraftan öğrenciye tam puan verilecek olursa, öğrenci
fizik dersinden yüksek bir notla geçecekti. Yüksek bir not ise öğrencinin fizik
dersiyle ilgili davranışları kazandığının göstergesiydi, fakat sorunun cevabı
onun fizik bildiğini ortaya koymuyordu. Bunun üzerine öğrenciye aynı soruyu bir
daha cevaplamasını önerdim.
Anlaşmaya vardıktan sonra,
öğrenciye soruyu cevaplaması için 6 dakikalık bir süre tanıdım ve cevabın
içinde onun fizik dersinde kazandığı davranışları ortaya koyması gerektiğini
söyledim. Beş dakika geçmesine karşın, öğrenci hiç bir şey yazmamıştı. Başka
bir sınıfta dersimin başlamak üzere olduğunu söyleyerek cevap vermekten
vazgeçip, geçmediğini sordum; fakat öğrencinin cevabı:
Hayır vazgeçmedim şeklindeydi.
Bu soruya verilebilecek pek çok
cevabı olduğunu, bunlardan en iyisini seçmeye çalıştığını belirtti. Karıştığım
için özür dileyip, soruyu çözmeye devam etmesini söyledim. Bir dakika sonra
öğrenci cevabını verdi:
Barometreyi binanın en üstüne
çıkarırım ve çatı katından aşağı eğilerek barometreyi bırakırım. Bırakır
bırakmaz kronometreyle zaman tutmaya başlarım. Barometre yere çarpar çarpmaz
kronometreyi durdurur ve S= (1/2)at2 (S eşit bir bölü iki a t kare)
formülü ile binanın yüksekliğini hesaplarım.
Bu cevap karşısında,
meslektaşıma devam etmek isteyip istemediğini sordum. Meslektaşım öğrenciye hak
ettiği puanı vereceğini söyledi. Tam yanlarından ayrılırken öğrencinin pek çok
cevabı bulunduğunu söylediğini hatırlayarak, diğer cevapların neler olduğunu
sordum. Evet, barometre yardımıyla yüksek bir binanın yüksekliğini bulmanın pek
çok yolu vardır dedi.
Örneğin, güneşli bir günde
dışarı çıkar, hem barometrenin gölgesini hem de barometrenin boyunu, daha sonra
da binanın gölgesini ölçerek, basit bir oranlamayla yüksekliğini bulabiliriz.
Çok güzel, diğer yöntemlerin
nedir?
diye sordum. Çok basit bir
yöntem daha var ki onu siz de beğeneceksiniz. Bu yöntemde, barometreyi elimize
alır ve binanın merdivenlerinden en üst kata doğru tırmanmaya başlarız.
Merdivenleri tırmanırken barometrenin boyu kadar duvar boyunca işaretleyerek
ilerleriz. Daha sonra işaretleri sayarız ve işaretlerin sayısı bize
barometrenin birimi cinsinden binanın yüksekliğini verir. Bu yöntem doğrudan
ölçmeye örnektir. Daha karmaşık bir yöntem isterseniz, bunun için barometreyi
bir ipin ucuna bağlar ve sarkaç gibi sallamaya başlarsınız. Böylece en alt
katta ve binanın en üstünde değerini saptayabilirsiniz. Bu iki g değerinin
farkından ilke olarak binanın yüksekliğini bulabilirsiniz. Sonunda öğrenci
sözlerini şu şekilde tamamladı: Eğer çözüm için, fizikle bir sınırlama
getirmezseniz daha pek çok cevap bulunabilir. Örneğin, barometreyi alıp alt
kattaki kapıcının odasına gidersiniz. Kapıcıya eğer binanın yüksekliğini size
söyleyecek olursa barometreyi ona vereceğinizi bildirir ve binanın yüksekliğini
öğrenebilirsiniz... (yorumsuz bırakıyorumJ)